Bitcoin en de tulpenmanie vergeleken en ontkracht

Bitcoin (BTC) is momenteel ongetwijfeld de meest besproken investering op het internet. In dertien jaar tijd heeft bitcoin zich opgewerkt van een waardeloze asset tot een miljardenproject. Ondanks dat succes, heeft de traditionele financiële wereld vaak moeite om bitcoin te begrijpen. Hoe kan een digitale valuta die uit het niets is ontstaan zoveel waard zijn? Veel veteranen uit de financiële industrie komen, zonder zich al teveel in bitcoin te verdiepen, vaak snel tot de conclusie dat het een bubbel, of zeepbel, is.

Vergelijkingen met de ‘Dotcom-bubbel’ van de jaren 2000 of de tulpenmanie passeren vaak de revue. De bedoeling van dit artikel is om te laten zien dat het feitelijk onjuist is om bitcoin te vergelijken met de tulpenmanie. Hiervoor springen we eerst een paar honderd jaar terug de geschiedenis in naar de Gouden Eeuw.

De tulpenmanie en de Gouden Eeuw

De tulpenmanie was een periode tijdens de Gouden Eeuw, het tijdperk waarin Nederland voor even de financiële grootmacht op aarde was en waarin de tulpenbol tijdelijk de beste investering ter wereld leek. Helaas is er weinig prijsdata beschikbaar om de omvang van de tulpenmanie met zekerheid vast te stellen, maar er zijn op het internet wat grafieken terug te vinden.

De bovenstaande grafiek is gemaakt door Earl Thompson, die helaas geen prijsdata had voor de periode tussen 9 februari en 1 mei 1637. Wat belangrijk is om te begrijpen voor de vergelijking met bitcoin, is dat de tulpenbol na de crash van februari 1637 nooit meer hersteld is. De gekte was zo groot dat er in die periode zelfs grote stukken land werden verkocht om 1 of 2 zeldzame tulpenbollen op de kop te tikken. Wat dat betreft kun je de tulpenmanie wellicht beter vergelijken met de gekte rondom NFTs.

Bitcoin lijkt in niets op de tulpenmanie

Op het eerste gezicht is het eenvoudig om bitcoin met de tulpenmanie te vergelijken. Een tulpenbol is in essentie niets meer dan een simpele bloembol en bitcoin is slechts een registratie in een digitale database. Alleen als je de vraag: “wat is geld?” kunt beantwoorden is het mogelijk om bitcoin op waarde te schatten. Bitcoin is waardevol omdat de schaarste van bitcoin wordt gedekt door computercode en een decentraal netwerk van deelnemers. Het is het eerste goed ter wereld dat absolute schaarste kent en binnen enkele seconden van continent A naar continent B gestuurd kan worden.

De bitcoin koers beweegt zich ook in bubbels, maar in tegenstelling tot de tulpenmanie is iedere bubbel in bitcoin groter. Het patroon is ongeveer als volgt: de bitcoin koers stijgt en er ontstaat een gekte. Een grote hoeveelheid nieuwe investeerders stap in en koopt bitcoin in de hoop snel rijk te worden. Na het bereiken van een nieuwe recordkoers neemt de hype af en springt de bubbel. Een groot deel van de mensen neemt hun verlies en een kleine groep blijft achter omdat ze toekomst zien in bitcoin. Dit herhaalt zich keer op keer en zorgt ervoor dat de groep “gelovigen” steeds groter wordt.

Inmiddels zijn het niet alleen individuele investeerders, maar ook bedrijven en met El Salvador zelfs een land dat bitcoin beschouwt als de beste vorm van geld die er bestaat. De waarde van bitcoin zit in het netwerk en het feit dat er geen enkele vorm van geld is met betere eigenschappen dan bitcoin. De digitale munt ontwikkelt zich bubbel voor bubbel tot een machtigere vorm van geld, terwijl de tulpenmanie slechts één kortstondige bubbel was.