Wachten op de beurscrash? Geen paniek, overheid en centrale banken redden ons

De komende maanden worden spannend voor beleggers, althans zo is de verwachting van insiders. Wat doen de beurzen? Gaan ze omhoog, omlaag of blijft de AEX rustig door kabbelen. Twee, drie stapjes vooruit, een stapje terug, of wordt het een klein stapje vooruit en flinke stappen terug. Dan weer flinke stappen vooruit omdat koopjesjagers zich op de markt begeven en uiteindelijk fors onderuit omdat ineens het vertrouwen wegvalt bij de gelukzoekers. Het gaat niet alleen om de AEX, het is veel belangrijker hoe het gaat bij de buren en in de VS. Hoe bewegen de DAX, de Dow Jones en de Nasdaq. Er heerst al lange tijd optimisme en dat is reden genoeg voor professionele beleggers om zich in te dekken voor een (forse) correctie.

Op belegger.nl lees ik dit: “Sinds de Tweede Wereldoorlog is de S&P 500-index gemiddeld om de 178 kalenderdagen minstens 5% gedaald, volgens Sam Stovall, beleggingsstrateeg bij CFRA. De huidige bull market is al 292 dagen aan de gang. Dat is de langste periode sinds januari 2018, toen een opmars van 715 dagen werd gevolgd door een daling van 10,8% voor de S&P 500.”

Minder faillissementen

Kortom, volgens de statistieken kan het zomaar gebeuren dat het beursnieuws straks weer voorpaginanieuws wordt. Dat de virusangst wordt verdrongen door de angst voor een beurscrash. Een echte crash of een normale correctie. De daling van 10,8% van de S&P 500 in feb/mrt 2020 verliep vrij heftig vanwege de spanningen rondom het coronavirus. Door de stimulerende maatregelen van centrale banken en steunpakketten van overheden herstelden de beurzen wonderwel. Toch was er wel degelijk wat de hand. Er werd een medische strijd gevoerd tegen een besmettelijk virus die grote schade toebracht aan de economie. Nou ja, niet het virus deed dat, het waren de overheden van de landen die het virus serieus namen. Overheden die repressieve maatregelen afkondigden zoals lockdowns en avondklok. De economische schade bij ondernemers was enorm maar werd opgevangen door steunpakketten. Zelfs malafide ondernemers sponnen er garen bij en incasseerden. Er gingen zelfs minder ondernemers failliet dan in normale tijden. Er was tijdelijk geen ondernemersrisico, men kon de schadeclaim indienen bij de overheid.

Van uitstel komt afstel

In Nederland ging de regering nog een stapje verder dan bij de andere lidstaten van de Europese Unie. Ondernemers, maar ook particulieren, konden met een eenvoudig excuus uitstel van betaling krijgen op hun belastingaanslagen. “Blame it on corona.” Er werd door de Belastingdienst voor maar liefst 17 miljard betalingsuitstel verleend. De overheidsdienst had kennelijk wat goed te maken en deed bepaald niet moeilijk. Faillissementen en massa ontslagen bleven uit. Dankzij onze ‘barmhartige’ overheid. Toch waren sommige analisten niet gerust. Zelf schreef ik ook dat de rekening later volgt. Onze overheid is niet eeuwig zachtmoedig en Wopke Hoekstra zal af en toe in de Schatkist voelen of de bodem in zicht is. Onze minister van Financiën riep dat ie diepe zakken had en hij leende voor niets op de kapitaalmarkt waar hij rente toe kreeg. We hoefden ons geen zorgen te maken. Nog niet, maar schulden moeten worden terug betaald. Hoe meer schuld, hoe hoger het termijnbedrag. Het gat op de Rijksbegroting over de rampjaren 2020/2021 wordt geschat op 100 miljard. Voorlopig afgedekt met staatsleningen. Ondernemers zijn gered met geleend geld. De belastingbetaler betaalt straks de rekening.

De pijn verdelen

‘Vol verlangen’ kijken we uit naar Prinsjesdag als King Alex straks de miljoenennota voorleest. Hoezo ‘miljoenennota?’ De geraamde inkomsten op de Rijksbegroting 2021 bedragen de lieve som van 293 miljard, terwijl de geraamde uitgaven 336,6 miljard bedragen. Een tekort van 43,6 miljard dus. Een tekort dat nog stevig kan oplopen op de nieuwe begroting 2022 omdat de economische schade wel eens veel hoger kan uitvallen door de aanhoudende chaos rondom het virus. Iemand zal toch de rekening moeten betalen. De overheid heeft daarvoor de verdeelsleutel van een rechtvaardige belastingheffing naar draagkracht. Als ondernemers worden belast met de betaling van uitgestelde belastingaanslagen en hun verlies en winstrekening in het rood eindigt zal de nieuwe coalitie nieuwe belastingplannen aankondigen voor 2022 die een hogere belastingdruk zal laten zien. Voor wie? Dat is aan de nieuwe coalitie. We zullen de pijn moeten verdelen, zo de nieuwe minister van Financiën ons wijs maken. Zal het bij hogere belastingen blijven of zouden nieuwe bezuinigingen ook een wissel trekken op de stabiliteit van de vaderlandse economie. En wat te denken van de Green Deal-maatregelen die eurocommissaris Frans Timmermans heeft aangekondigd?

Geen zorgen?

Niet alleen binnen de vaderlandse economie maar wereldwijd zal de corona- en de klimaatrekening gaan drukken op de inkomsten van de overheden. Er zal nog meer geleend moeten worden op de kapitaalmarkt en daarbij zal een knipoogje nodig zijn in de richting van de centrale bankiers om vooral de rente laag te houden. Professionele beleggers begrijpen beter dan welke econoom of monetaire analist dan ook dat de oplopende schuldenberg moet worden afgelost vanuit de lopende inkomsten die helaas onder druk komen te staan. Nu ben ik geen belegger maar een nuchter redenerende burger die z’n eigen huishoudboekje op orde heeft. Gelukkig wel, dus geen zorgen zou je denken. Helaas ben ik sterk afhankelijk van de beleggingsresultaten van mijn pensioenfonds. Om die reden volg ik de bewegingen van de beursgraadmeters en de rentebeweging op de kapitaalmarkt.

Ongekende optelsom

Om de een of andere reden bekruipt mij een onbehaaglijk gevoel als ik het mondiale monetaire beleid en de politieke ontwikkelingen op een rijtje zet. Ik lees ook het dagelijkse nieuws en zie veel sociale onrust opdoemen in de onderontwikkelde economieën. De beelden uit Zuid-Afrika bijvoorbeeld liegen er niet om. Ik zie een groeiend wantrouwen in de politiek in de ontwikkelde economieën. Het is een eenvoudige optelsom. Hoe vreemd, de optelsom van economische schade gaat in miljarden voor de komma. De optelsom van de mortaliteit van een virus beweegt zich voornamelijk achter de komma. Laat nou precies die optelsom desastreuze gevolgen hebben voor de economische optelsom. Hoe gek kunnen we het maken.

GW