Bitcoin en sociale media: waarom zelf nadenken cruciaal is

Michael Eisink is al 20 jaar psycholoog en coach. In 2017 ontdekte hij de wondere wereld van bitcoin en sindsdien is hij besmet met de cryptokoorts. In zijn columns bekijkt hij crypto door het oog van een psycholoog.

De bitcoin (BTC) bullmarkt komt weer dichterbij. Mogelijk zitten we op moment van schrijven al in een bullmarkt! Tijdens een bullmarkt worden finfluencers weer extra actief en promoten zij, met een boel enthousiasme, bitcoin of een andere coin en laten zij met printscreens zien hoeveel winst zij al hebben gemaakt met hun long-posities. Ik wil absoluut niet zeggen dat finfluencers per definitie slechte bedoelingen hebben, integendeel. Het is echter absoluut aan te bevelen om kritisch te blijven en zélf na te blijven denken over je beleggingen.

Het effect van ‘finfluencers’

Waarom is het zo belangrijk om niet blind te varen op door jou bewonderde finfluencers? Ik zal dat hieronder proberen uit te leggen aan de hand van een baanbrekend onderzoek uit de jaren zestig van de vorige eeuw.

In zijn beruchte behavioral study of obedience, zoals Milgram, psycholoog aan Yale University, publiceerde in 1963, toont hij een verbluffend groot effect aan van ervaren autoriteit op het gedrag van willekeurige mensen zoals jij en ik.

Milgram bedacht een experiment waarvoor hij via een krantenadvertentie deelnemers wierf. De deelnemers kregen de opdracht om rijtjes woorden in te trainen bij proefpersonen. Telkens als een proefpersoon een woord fout had, deed Milgram het voorkomen alsof de proefpersoon een flinke schok kreeg die moest worden toegediend door de via de krant geworven deelnemers. Na elke fout werd ook nog eens het voltage opgevoerd.

Wat de deelnemers niet wisten, is dat de proefpersoon (die zogenaamd schokken kreeg) in werkelijkheid een medewerker van Milgram was. Deze persoon gilde hard na het drukken op de strafknop maar was niet echt aangesloten op het stroomnet. De proefpersoon was onderdeel van het wetenschappelijke team en maakte telkens expres fouten. De deelnemer had als opdracht door te gaan totdat alle rijtjes foutloos waren ingetraind.

De instructeur van het experiment straalde autoriteit uit. Onder andere doordat hij een witte doktersjas droeg. Tevens gedroeg deze persoon zich verheven en arrogant.

Nu willen we allemaal graag denken dat wij bestand zijn tegen autoriteit en boven een bepaald voltage en/of pijnniveau de spreekwoordelijke pijp aan Maarten zouden geven. Niets is echter minder waar. Meer dan tweederde van de deelnemers bleef doorgaan met het toedienen van schokken. Zij bleven luisteren naar de autoritaire wetenschapper, ook al hadden de zogenaamde proefpersonen hoorbaar enorm veel pijn en bevond het voltage zich in het dodelijke gebied.

De deelnemers sputterden wel degelijk tegen. Ze toonden empathie met de proefpersoon en smeekten de instructeur om te stoppen met het experiment. De instructeur was echter goed voorbereid en herhaalde telkens dezelfde instructie: het is noodzakelijk voor het experiment dat u doorgaat en bij zeer veel tegenspraak werd de instructeur nog wat strenger door op te merken: u heeft geen keuze, u moet doorgaan!

Verreweg de meeste deelnemers gingen door met het toedienen van schokken, zelfs als de proefpersoon geen geluid meer maakte en mogelijk dood was.

Autoriteit in 2023

Het is in de huidige tijd natuurlijk niet meer voor te stellen dat dit soort experimenten door de ethische wetenschapscommissie zou komen. Milgram heeft destijds schijnbaar niet eens de moeite genomen de deelnemers achteraf te debriefen waardoor zij verder hebben moeten leven met de gedachte iemand te hebben gedood.

Desalniettemin, de informatie die uit dit experiment voort is gekomen, is zeer interessant te noemen.

Begrijp je al een beetje waar ik heen wil?

Personen die via YouTube crypto-gerelateerde content delen, hebben over het algemeen veel volgers (en aanzien). Ook al zien we ons zelf liever niet als volgzaam, we zijn het meestal wel..

De moraal van dit verhaal? Die is inmiddels denk ik redelijk duidelijk geworden. Pas op met het klakkeloos afgaan op autoriteiten. Blijf zelf goed nadenken. Als iets too good to be true lijkt, is dit meestal ook zo. Geef nooit meer geld uit dan je kunt missen en blijf in control!