Smart contracts wat zijn dat en hoe kun jij er gebruik van maken?

Smart contracts, de term heb je misschien vaker voorbij zien komen. De letterlijke vertaling van een smart contract is een slim contract, maar wat is een smart contract en hoe werkt het? In dit artikel leer je meer over wat een smart contract is, hoe een smart contract werkt en wat de voor- en nadelen zijn.

Wat is een smart contract?

Smart contracts kun je zien als digitale overeenkomsten waarin twee of meerdere partijen een voorwaardelijke overeenkomst vastleggen. Deze overeenkomst wordt vervolgens in een computer codetaal op de blockchain vastgelegd. Het contract wordt bij een transactie automatisch uitgevoerd als er wordt voldaan aan de voorwaarden, zonder tussenkomst van een derde partij.

Een smart contract bevat alle vereiste informatie, bijvoorbeeld op wie de overeenkomst van toepassing is, wanneer de overeenkomst uitgevoerd moet worden, wanneer de afspraken zijn vastgelegd, enzovoorts. De overeenkomst kan op elk moment door alle partijen digitaal worden bekeken, maar kan niet (achteraf) gewijzigd worden.

Omdat er in dit geval geen derde partij bij betrokken is, wordt de blockchain technologie gebruikt. Doordat een blockchain volledig gedecentraliseerd is, moeten alle activiteiten die op de keten worden uitgevoerd eerst worden geverifieerd worden door meerdere nodes binnen het netwerk. Fraude of manipulatie is hierdoor dus niet mogelijk. Smart contracts zorgen er dus voor dat transacties sneller, goedkoper en veiliger kunnen plaatsvinden.

Het ontstaan van smart contracts

In 1996 beschreef computerwetenschapper Nick Szabo het concept van slimme contracten. Hoewel dit idee al in 1996 bestond, werd het pas in 2009 gerealiseerd. Dat was toen Bitcoin voor het eerst op zijn eigen blockchain verscheen. Dit is het meest geschikte platform om smart contracts op te bouwen.

Tegenwoordig worden smart contracts meestal in verband gebracht met cryptocurrencies. Dat is logisch, want het een kan niet bestaan zonder het ander. Het gedecentraliseerde cryptocurrency protocol is eigenlijk niets anders dan een klein smart contract met gedecentraliseerde beveiliging en versleuteling. Deze contracten worden momenteel op meerdere netwerken gebruikt, maar het is een van de populairste functies van Ethereum.

Hoe werkt een smart contract?

Smart contracts werken op basis van geschreven computercode op de blockchain en werken volgens het “als X, dan Y” principe. Als partij A bijvoorbeeld een bepaald bedrag overmaakt aan partij B om een auto te kopen, wordt partij A de eigenaar van de auto. De auto wordt dan automatisch op naam van partij A geregistreerd.

Smart contracts kunnen geschreven worden volgens verschillende programmeertalen. Zo wordt de code voor contracten binnen Ethereum vooral geschreven in Solidity. Bitcoin en veel andere cryptocurrencies maken gebruik van C++ of Java.

Er wordt blockchain technologie gebruikt. Een blockchain is volledig gedecentraliseerd. Dit betekent elke activiteit die op de blockchain wordt uitgevoerd eerst geverifieerd wordt door nodes binnen het netwerk. Fraude of manipulatie is dus niet mogelijk. Smart contracts zorgen er dus voor dat transacties sneller, goedkoper en veiliger kunnen plaatsvinden.

Smart contracts toepassingen

Smart contracts kunnen voor elk soort transactie (niet alleen financiële transacties) gebruikt worden. Ze vereenvoudigen en beveiligen transacties zonder dat een autoriteit nodig is. Hierdoor dalen de transactiekosten en worden transacties sneller.

Smart contracts worden al gebruikt voor financiële transacties, verschillende soorten bedrijven, in de gezondheidszorg, door overheden, en zelfs voor ICO’s (Initial Coin Offerings), De mogelijkheden om smart contracts te gebruiken zijn eindeloos, hieronder staan een paar mogelijkheden.

• Bedrijfsbeheer: Smart contracts kunnen ook van waarde zijn in de logistiek. Een bedrijf zou bijvoorbeeld zijn producten automatisch kunnen aanvullen op basis van geleverde goederen. Een regel zou kunnen zijn; “als bestelling X geleverd is, plaats dan een nieuwe bestelling bij leverancier Y”.

• Gezondheidsindustrie: Het komt vaak voor dat medische gegevens over patiënten in handen komen van personen die geen toestemming hebben om die gegevens te zien. Een slim contract kan ervoor zorgen dat de gegevens alleen gezien kunnen worden door degenen die er rechtmatig toegang toe hebben.

• Overheden: Overheden kunnen slimme contracten voor verschillende doeleinden gebruiken, zoals voor verkiezingen. Bij elke verkiezing of referendum worden alle stemmen met de hand geteld. Omdat alles met de hand gebeurt, kan er veel misgaan. Zo kunnen er fouten worden gemaakt in de telling, maar ook bij het identificeren van de kiezers. Door slimme contracten toe te passen is het systeem een stuk minder fraudegevoelig.

• Onroerend goed: Als je een vakantiehuis wilt verhuren, ben je vaak afhankelijk van een tussenpersoon. Een goed voorbeeld hiervan is de verhuurbedrijf of AirBNB. Je betaalt een vergoeding voor de geboden diensten. Met een smart contract kun je de volgende regel vastleggen: “Als klant X een bedrag van EUR 500 overmaakt op rekening NLXXX, verzend dan een toegangscode naar het appartement die geldig is voor de volgende data: datum 1, datum 2 en datum 3”.

Voordelen smart contracts

Smart contracts brengen een aantal voordelen met zich mee, waaronder:

• Betrouwbaar: Het contract werkt met behulp van de blockchain, wat betekent dat er niet met de gegevens geknoeid kan worden en dat de transactie voor iedereen zichtbaar is.

• Autonoom: Zodra aan de overeengekomen voorwaarden is voldaan, wordt het contract automatisch uitgevoerd, zonder tussenkomst van derden zoals banken, advocaten of notarissen: Je ondertekent de overeenkomst zelf.

• Kosteneffectief: De contracten zijn goedkoper dan traditionele contracten. Dit komt vooral omdat er geen tussenpersoon meer nodig is, zoals een notaris of advocaat die je normaal betaalt.

• Back-up: Van alle gebeurtenissen die op de blockchain gebeuren wordt een back-up gemaakt. Omdat iedereen een kopie van de blockchain heeft, is het onmogelijk het contract te verliezen.

• Contracten zijn niet te wijzigen: Smart contracts verblijven op de blockchain en is een gedeeld netwerk. Het wordt automatisch bestuurd door alle computers (nodes) die ermee verbonden zijn. Alle zogenaamde nodes hebben een kopie van de blockchain. Daardoor kan niemand het contract zomaar veranderen.

• Snelle uitvoering: Sommige handelingen vergen normaal veel papierwerk, maar met een slim contract kan dat binnen enkele seconden. Dit bespaart veel tijd.

• Bijna geen menselijke fouten: Het smart contract wordt automatisch door de computer uitgevoerd. Daardoor heb je bijna geen menselijke fouten.

• Bijna onmogelijk te hacken: De beveiliging gebeurt door de beste cryptografie ter wereld.

Nadelen van smart contracts

Er zijn ook een aantal nadelen aan smart contracts, waaronder:

• Contractwijziging is niet mogelijk: Hoewel dit ook een voordeel is, kan het ook als een nadeel gezien worden. Stel dat je een contract getekend hebt, maar je wilt het veranderen, dan is dat niet zo 1, 2, 3 mogelijk. Er moet een heel nieuw contract gecodeerd worden.

• Een smart contract vereist veel nauwkeurigheid: De code moet met veel factoren rekening houden. Alle voorwaarden staan op papier in het “gewone” contract. Dit is een zeer juridisch aspect, dus gaat het een stap verder in programmeertalen, want het vereist enige juridische kennis.

• Controle is nog steeds nodig: De code wordt door mensen geschreven, dus kunnen er fouten in staan. Dat kan grote gevolgen hebben. Daarom is het belangrijk dat elk contract door meerdere partijen gecontroleerd wordt voor het gebruikt wordt. Een cryptocurrency project dat zich hier specifiek mee bezighoudt is Quantstamp (QSP).

Welke projecten gebruiken smart contracts?

Er zijn een enorm aantal crypto-projecten die al smart contracts gebruiken. Deze kunnen op verschillende blockchains geprogrammeerd worden. Enkele voorbeelden zijn Ethereum, Cardano en NEO, ook bekend als Chinees Ethereum. Veel ICO’s gebruiken ook vaak smart contracts op de Ethereum blockchain. Bij de meeste ICO’s krijg je de tokens automatisch naar je wallet gestuurd als je Ethers verstuurt.

Smart contracts: de toekomst

Een van de belangrijkste gevolgen van blockchain zijn smart contracts. Het biedt waarde voor alle markten; van aandelenhandel, verkiezingen en rechtszaken tot gezondheidszorg en autotransacties. Gewone contracten vereisen meestal een derde partij en kosten tijd, terwijl smart contracts sneller en efficiënter zijn.

Smart contracts zijn nog relatief nieuw en nog niet iedereen is ermee bekend of begrijpen hoe het werkt. Het kan nog wel wat tijd vergen alvorens mensen ermee bekend raken en ze smart contracts met plezier gaan gebruiken.

Maar deze contracten zouden een heel grote invloed op de samenleving kunnen hebben, net als veel andere technologische revoluties. Smart contracts kunnen op de langere termijn tussenpersonen weleens overbodig gaat maken. Dit brengt veel financiële voordelen met zich mee.