Adoptie in de Centraal Afrikaanse Republiek & mogelijk erkenning als officiële valuta

De Centraal Afrikaanse Republiek heeft een nieuwe wet aangenomen om bitcoin en andere cryptovaluta’s te reguleren. Er heerst nog enige onduidelijkheid, maar mogelijk is er ook sprake van erkenning van bitcoin als officiële valuta van het land. Volgens de minister van Financiën is het doel van de wet om het gebruik van cryptovaluta in de economie te faciliteren.

Forbes Monaco rapporteerde dit weekend dat de Centraal Afrikaanse Republiek, een land in Midden-Afrika met zo’n 5 miljoen inwoners, een wetsvoorstel unaniem heeft aangenomen om bitcoin en andere cryptovaluta’s te reguleren en te erkennen als betaalmiddel.

De regulering wordt door diverse bronnen bevestigd, maar er is nog onduidelijkheid over of er ook echt sprake is van erkenning van bitcoin als officiële valuta.

Op Twitter circuleert de vermeende wetstekst. Daarin staat alleen de regulering van cryptovaluta’s in het algemeen omschreven. Er staat niets in over erkenning van bitcoin als officiële valuta.

Een persbericht van de Centraal Afrikaanse Republiek stelt echter dat er wél sprake is van erkenning van bitcoin als officiële valuta van het land en noemt het een historische beslissing. Ook een tweet van president Touadéra spreekt van bitcoin als wettig betaalmiddel.

Wetstekst

In de wetstekst staan diverse opmerkelijkheden. Zo zouden alle economische actoren wettelijk verplicht zijn om betalingen in cryptovaluta te accepteren voor goederen en diensten. De tekst noemt daarbij geen cryptovaluta’s bij naam.

Naast private initiatieven garandeert de staat middelen om transacties in cryptovaluta uit te voeren. Ook zal de staat onmiddellijke conversie van cryptovaluta naar de lokale valuta mogelijk maken, en vice versa. Daarbij wordt de marktprijs gehanteerd en over de conversie wordt belasting geheven.

Er is een nieuwe toezichthouder opgericht, genaamd Agence Nationale de Régulation des Transactions Electronique (ANRTE). Aanbieders van cryptovaluta-dienstverlening zijn belastingplichtig en moeten zich bij de toezichthouder registreren.

Belastingen kunnen met cryptovaluta betaald worden, mits de betalingen via geautoriseerde platformen verlopen. De lokale valuta geldt daarbij als rekeneenheid.

Dienstverleners die de wet overtreden kunnen zware straffen tegemoet zien: een gevangenisstraf tot 20 jaar en geldboetes tussen de 100.000.000 CFA-frank (€15.500 euro) tot 1.000.000.000 CFA-frank (€155.000 euro).

Economische groei

Op de website van een netwerk voor mensenrechten-journalisten, Réseau des Journalistes pour les Droits de l’Homme en Centrafrique (RJDH-RCA), is te lezen dat de minister van Digitale Economie, Post en Telecommunicatie samen met de minister van Financiën het wetsvoorstel hebben ingediend om een sterke en inclusieve economische groei teweeg te brengen.

De wet beoogt dat te bereiken door wettelijke kaders te scheppen voor cryptovaluta’s, in het bijzonder bitcoin, en een gunstig klimaat te creëren voor het bedrijfsleven en andere economische actoren in de sector. RJDH-RCA rapporteert niets over een erkenning van bitcoin als officiële valuta.

Voordelen

Justin Gourna Zackom, de minister van Digitale Economie, Post en Telecommunicatie, wijst in een bijgevoegd citaat wel op de voordelen van bitcointransacties. “Voor individuen is het verzenden van geld van elders naar de Centraal-Afrikaanse Republiek erg moeilijk en ook het ontvangen van geld van de Centraal-Afrikaanse Republiek is complex, omdat het wordt gecontroleerd, het gaat via de Centrale Bank en er zijn veel dingen”, zei de minister.

De Centraal Afrikaanse Republiek is een voormalig kolonie van Frankrijk en gebruikt de CFA-frank, een van oorsprong koloniale variant van de Franse Frank waarover Frankrijk nog altijd veel invloed uitoefent. Er is veel kritiek op de het financiële stelsel van de CFA-frank en sommigen spreken van een soort financieel neokolonialisme.

“Met cryptovaluta is er geen controle meer door de Centrale Bank. Je hebt je geld, je stuurt het naar een investeerder voor een bedrijf, je ontvangt het in elke valuta, je kunt erover beschikken in Dollar, Euro, CFA of Naira”, vervolgde minister Zackom.

Bezwaren

De Franse nieuwsradio RFI meldt in een artikel dat de oppositie sterke bedenkingen had. Sommige oppositieleden namen niet deel aan de stemming. Er waren zorgen over de risico’s van witwassen, belastingontduiking en zwendel. Ook was de oppositie bezorgd over de mogelijke imagoschade die het land zou oplopen en de financiële consequenties die dat kan hebben. De meeste nieuwsbronnen spreken desondanks van unanieme steun voor de wet.

Reguleren van betalingen

Journalisten van Bloomberg spraken minister van Financiën Ndoba over de ontwikkelingen. Volgens de minister is het niet de bedoeling dat de Centraal Afrikaanse Republiek het voorbeeld van El Salvador opvolgt. El Salvador erkende bitcoin vorig jaar als wettig betaalmiddel en sindsdien is het één van de twee officiële valuta’s van het land. Het lijkt te insinueren dat de Centraal Afrikaanse Republiek bitcoin niet als officiële valuta erkent. Dat staat haaks op het eerdergenoemde persbericht.

Wel bevestigde Ndoba de regulering en dat een toezichthouder wordt aangesteld. De wettelijke kaders hebben volgens hem als doel om het gebruik van cryptovaluta in de economie te faciliteren. “Er is een gemeenschappelijke opvatting dat Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara vaak achterlopen wanneer het aankomt op de adoptie van nieuwe technologieën”, zei Ndoba, “Deze keer kunnen ze stellen dat ons land feitelijk een stap voorloopt.”

Onduidelijkheid

Er is dus nog enige onduidelijkheid over de nieuwe wet. Aangezien de wetstekst niet rept over erkenning van bitcoin als officiële valuta lijkt dat niet aan de orde. Toch stellen het persbericht en de tweet van president Touadéra zeer expliciet dat dit wel het geval is.

Het lijkt er in ieder geval op dat de Centraal Afrikaanse Republiek het gebruik van bitcoin en cryptovaluta’s in het land wil omarmen en de deuren voor de sector wil open zetten.

Centraal Afrikaanse Republiek

De Centraal Afrikaanse Republiek telt zo’n 5 miljoen inwoners en is gelegen in Midden-Afrika. Het is één van de armste landen ter wereld en 79% van de bevolking leeft in armoede. De levensstandaard is zeer laag: op de lijst van de United Nations
Human Development Index staat het land op nummer 188 van de 189. De politieke situatie is na jarenlange conflicten instabiel en de regering wordt een veelheid aan mensenrechtenschendingen verweten.

Slechts 13,75% van de bevolking in de Centraal Afrikaanse Republiek beschikt over een bankrekening. Bitcoin biedt hen in principe de mogelijkheid om betalingen te doen en ontvangen buiten het bankenstelsel om.

Toch is het de vraag of bitcoin in dit geval een oplossing is. Volgens de Wereldbank gebruikte in 2016 slechts 4% van de bevolking het internet. Mobiele telefoons zijn wel meer gemeengoed: 33% van de bevolking had in 2019 een mobiele telefoonabonnement, maar het is niet duidelijk of dat alleen telefonie betreft of ook internet. Voor een deel van de bevolking is bitcoin wellicht een uitkomst, maar een verplichte acceptatie van cryptovaluta’s lijkt in deze omstandigheden op zijn zachtst gezegd een uitdaging.

Mogelijk levert de wet andere positieve bijeffecten op. Zo kan een gunstig ondernemersklimaat investeringen uit de sector aantrekken en ook kan de publiciteit toerisme aanwakkeren. Zo groeide de economie in El Salvador vorig jaar ondanks de COVID-crisis met ruim 10% en het toerisme groeide met 30% .

De adoptie van bitcoin onder de Afrikaanse bevolking neemt in rap tempo toe en steeds vaker lijkt Afrika de nieuwe adoptie-hotspot, met Nigeria voorop.

Beeldmateriaal: United Nations[1][2], license CC BY-NC-ND 2.0, Wikimedia, license CC BY-SA 3.0