Bitcoin & belastingaangifte 2021

Elke jaarwisseling maak je natuurlijk braaf screenshots van de waarde van je portfolio. Ben je dat dit jaar vergeten? Dan is er nog geen man over boord. Alhoewel het nog een kleine drie maanden duurt voordat je de belastingaangifte inkomstenbelasting 2021 kunt doen, vertellen we je in dit artikel alvast meer.

Vanaf 1 maart 2022 kun je de aangifte inkomstenbelasting 2021 doen. Dit kan online via ‘Mijn Belastingdienst’ of met de aangifte-app. Doe dit in ieder geval vóór 1 mei 2022. Dat is namelijk de datum waarop de aangifte bij de Belastingdienst binnen moet zijn. Wil je uitstel aanvragen? Dat kan. Kijk hiervoor op de website van de Belastingdienst.

In Nederland kennen we het zogenoemde boxensysteem. In de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) vinden we drie soorten inkomens terug in drie aparte inkomensboxen: Box 1 (belastbaar inkomen uit werk en woning), Box 2 (inkomen uit aanmerkelijk belang) en Box 3 (inkomen uit sparen en beleggen). Iedere box kent zijn eigen heffingsgrondslag, tarief en heffingsmoment. Dit heffingsstelsel – waarbij verschillende soorten voordelen verschillend worden berekend en belast – wordt ook wel het analytisch stelsel genoemd.

Box 3 (inkomen uit sparen en beleggen)

De Belastingdienst rekent een vast percentage van je rendementsgrondslag als jouw voordeel in box 3. Je rendementsgrondslag in box 3 is de waarde van je vermogen (bezittingen minus schulden) op 1 januari (peildatum), na aftrek van het heffingsvrije vermogen. Dit heffingsvrije vermogen is vrijgesteld van belasting en bedroeg in 2021 € 50.000 zonder fiscale partner en € 100.000 met fiscale partner. Aan een bezitting of schuld wordt tevens de eis gesteld dat zij de waarde moeten hebben in het economische verkeer.

Bitcoins en andere crypto’s behoren tot je bezittingen in box 3 (art. 5.3 Wet IB 2001). Dit betekent dus dat je de waarde in het economisch verkeer op 1 januari (peildatum) dient op te geven. Volgens de Belastingdienst moet je daarbij de koers hanteren van het gebruikte omwisselplatform. In de praktijk zou je ook echter gebruik kunnen maken van de websites CoinGecko, CoinMarketCap of OnChainFX. De websites geven duidelijk weer wat de koers van je bitcoins en/of andere crypto’s op een bepaald moment is/was.

Voor de aangifte inkomstenbelasting 2021 vermenigvuldig je dus de hoeveelheid bitcoins en/of andere crypto’s die je op 1 januari 2021 in bezit had met de koers van de bitcoins en/of andere crypto’s van 1 januari 2021. Vervolgens weet je hoeveel vermogen je aan bitcoins en/of andere crypto’s in box 3 had op de peildatum. De Belastingdienst specificeert overigens niet welk tijdstip je op 1 januari moet hanteren. Zorg er in ieder geval voor dat je aangifte compleet en consistent is.

Over je vermogen wordt niet de werkelijke opbrengst belast, maar een fictief rendement. In 2021 waren er drie schijven voor het berekenen van het fictief rendement. Over het berekende fictieve rendement betaal je 31% inkomstenbelasting.

In de onderstaande tabel zie je hoe de schijven zijn opgebouwd.

Is het nog steeds onduidelijk? Op de website van de Belastingdienst vind je enkele rekenvoorbeelden.

Een screenshot maken van de waarde van je portfolio tijdens de jaarwisseling maakt het rekenen gemakkelijker, maar is dus niet per se noodzakelijk. Zolang je maar de hoeveelheid bitcoins en/of crypto’s weet – die je op 1 januari 2021 in bezat had – zit je goed. Dit kunnen aantonen is overigens wel belangrijk, want de bewijslast bij meningsverschillen met de Belastingdienst ligt bij jou.

Box 1 (belastbaar inkomen uit werk en woning)

Belastbaar inkomen uit werk en woning zijn onder meer loon, uitkering of pensioen en winst uit onderneming. Ook heb je de zogenoemde categorie belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden. Deze categorie vormt het sluitstuk van belastingheffing op arbeid. Hierin vallen de inkomsten uit arbeid die niet als winst of loon zijn belast. Dergelijke werkzaamheden zijn normaliter niet duurzaam genoeg om van een onderneming te kunnen spreken en het ontbreken van een gezagsverhouding of van een verplichting om persoonlijke arbeid te verrichten, staat de kwalificatie dienstbetrekking in de weg.

Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden is het gezamenlijke bedrag van het resultaat uit een of meer werkzaamheden die geen belastbare winst of belastbaar loon genereren verminderd met de terbeschikkingstellingsvrijstelling (§ 3.4.3 Terbeschikkingstellingsvrijstelling) (art. 3.90 Wet IB 2001).

Handel in bitcoins en/of andere crypto’s vergelijkt de Belastingdienst met handel in ‘gewone’ valuta, zoals de Amerikaanse dollar of Japanse Yen. Als je aan het beleggen bent en/of speculeert op koerswinst hoef je de mogelijke opbrengst van de handel dan ook niet aan te geven. Oftewel: dit is geen dus geen belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden. Dit is pas anders als je met extra arbeid, dus boven op je beleggingsactiviteiten, extra inkomsten verdient. In dat geval moet je inkomsten wél aangeven, aldus de Belastingdienst.

Maar hoe komt de Belastingdienst aan deze wijsheid? Voor een mogelijk antwoord op deze vraag hebben we de Beslissingen Nederlandse Belastingrechtspraak (hierna: BNB) bestudeerd. In 1956 heeft de toenmalige Staatssecretaris van Financiën over effectentransacties het volgende medegedeeld wat vandaag de dag nog steeds relevant is:

‘Koerswinsten door particulieren behaald met speculatie in effecten zullen na de afschaffing van art. 35 IB ’41 slechts tot het belastbaar inkomen kunnen worden gerekend indien kan worden gesteld, dat deze winsten moeten worden aangemerkt als andere opbrengst van arbeid in de zin van art. 28. Naar mijn oordeel zal deze situatie zich slechts in uitzonderingsgevallen voordoen. Met name zullen de normale transacties van beleggers niet onder de werking van art. 28 voormeld kunnen worden gebracht. Teneinde op dit punt de rechtsgelijkheid zoveel mogelijk te bevorderen, is het mijn wens, dat de inspecteurs gevallen, waarin zij van oordeel zijn dat koerswinsten op de voet van art. 28 dienen te worden belast, aan mij ter beoordeling voorleggen, alvorens zij overgaan tot het opleggen van een aanslag’. (BNB 1956/289).

Koerswinsten door particulieren behaald met speculatie zullen dus slechts in uitzonderingsgevallen op de voet van artikelen 3.90 – 3.99 Wet IB 2001 kunnen worden belast.

Doe wel aangifte

Het is in ieder geval belangrijk dat je op je aangifte inkomstenbelasting aangeeft dat je bitcoins en/of andere crypto’s in bezit had, zelfs als de waarde ervan nog laag was. Als je dat niet doet en de koers verder stijgt, krijg je bij je volgende aangifte wellicht vragen van de Belastingdienst en is de vermogensgroei mogelijk lastiger te verklaren.

Disclaimer. Dit artikel is bedoeld voor algemene informatiedoeleinden en niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. Het artikel is geen fiscaal advies en er kunnen dan ook geen rechten worden ontleend aan de inhoud ervan. Bekijk voor meer informatie de website van de Belastingdienst of neem voor persoonlijk advies contact op met een fiscaal adviseur.