Bitcoin en het netwerkeffect

Toen Satoshi Nakamoto 13 jaar geleden als eerste en enige begon met het minen van bitcoin was de digitale munt nog niets waard. Vandaag de dag, met miljoenen gebruikers, is dat wel anders. Het begrip netwerkeffect speelt hierbij een grote rol.

Het netwerkeffect

Je spreekt van het netwerkeffect wanneer elke nieuwe gebruiker van een netwerk het systeem waardevoller en bruikbaarder maakt voor bestaande gebruikers.

De waarde van een netwerk of systeem kan dus afhankelijk zijn van het aantal gebruikers. Denk bijvoorbeeld aan de telefoon, een chat applicatie of een social media platform: Hoe meer gebruikers, hoe meer mogelijkheden tot delen of communicatie.

Netwerk effecten komen in verschillende industrieën voor, zo ook in bitcoin en andere vormen van geld. Deels hangt de waarde van bitcoin af van hoeveel mensen de munt accepteren als betaalmethode of zien als waardevolle belegging.

Hoe meer mensen bitcoin gebruiken als spaarmiddel, des te waardevoller de munt. Hoe meer mensen bitcoin accepteren, hoe waardevoller en beter de munt geschikt is voor iemand die het wil gebruiken voor transacties.

Dit geldt ook voor andere valuta, het aantal mensen dat een munteenheid gebruikt bepaalt de grote van het netwerkeffect. Geld dat in feite is opgelegd door de overheid heeft hierdoor een voordeel, er is sprake van een ‘lock-in’ effect. Dat wil zeggen dat de adoptie van gerenommeerde munten niet natuurlijk is gegaan, maar dat het voor anderen nu wel aantrekkelijk is om de munt te gebruiken.

Bitcoin

Bitcoin kan als decentraal alternatief op centrale bankgeld voor veel mensen in het huidige een uitweg bieden. Sinds het loslaten van de gouden standaard in 1971 kunnen overheden geld creëren. De valuta die in het verleden werden gebruikt bestonden vaak uit goud of andere schaarse edelmetalen. De onverwoestbaarheid en schaarste speelde hierin een rol. Zo zijn bijvoorbeeld bananen of ander voedsel een slechte vorm van geld omdat je deze niet lang kunt bewaren, en schelpen niet handig door het gebrek aan schaarste.

Het meest gebruikte vorm van geld is goud, dit edelmetaal is namelijk schaars, roest of vergaat niet en is relatief makkelijk deelbaar. In de bitcoinwereld wordt veel gesproken over bitcoin als digitaal goud. Volgens hen gaat bitcoin door dezelfde schaarse karaktereigenschappen de strijd met het edelmetaal aan voor het beste spaarmiddel. Bovendien heeft bitcoin het voordeel dat het bijna kosteloos en snel over de hele wereld kan worden verstuurd. Het verplaatsen van goud daarentegen is een dure en fysiek lastig uit te voeren taak.

In tegenstelling tot overheidsgeld is de groei en het toenemende gebruik van bitcoin organisch gegaan. Bitcoin wordt via de vrije markt verkozen. Bij fiatgeld is dit niet geval. Bij deze vorm van geld ontstaat de waarde in het vertrouwen dat er goederen en diensten mee gekocht kunnen worden. Voor dit vertrouwen is een wettelijke basis en een overheid nodig. Deze centralisatie gaat gepaard met mogelijke corruptie, zo blijkt uit de geschiedenis.

De adoptie van bitcoin wordt enerzijds door gerenommeerde munten met bestaande netwerkeffecten geremd. Veel mensen in westerse landen met een relatief stabiele munt zien vaak de nut van bitcoin niet in. Op andere plekken in de wereld is dat het tegenovergestelde.

Het netwerk effect werkt ook in het voordeel van bitcoin, het is namelijk de eerste cryptomunt. Hierdoor heeft de munt een voorsprong op andere cryptovaluta en is de kans zeer gering dat er een andere crypto munt populairder wordt dan bitcoin.

Dankzij de organische groei heeft bitcoin monetaire waarde gekregen. Bitcoin zal door mogelijk groeiende waarde, de fundamentele eigenschappen en principes door het netwerkeffect door steeds meer mensen erkent worden als geld. In het huidige systeem met negatieve rentes, groeiende schuldenbergen en steeds hogere inflatie is het mogelijk dat steeds meer mensen op zoek gaan naar een andere oppotmiddel om hun welvaart in op te slaan. Het netwerkeffect zorgt ervoor dat bitcoin een betrouwbaar en onafhankelijk alternatief is.

Bitcoin is voor iedereen wat anders, toch hebben gebruiken veel mensen de munt voor eenzelfde reden: vrijheid.