Op 27 februari 2021 is het een jaar geleden dat de eerste coronabesmetting in NL werd bevestigd. Na een jaar onderzoek wordt steeds meer duidelijk over het verloop van een besmettelijke ziekte. Er is veel emotie in de samenleving omdat we er dagelijks mee worden geconfronteerd, met name de gevolgen van de ingestelde maatregelen. Angstaanjagende beelden van overvolle ziekenhuizen en gestapelde lijkkisten in China en Bergamo in het begin van de coronacrisis zijn op ons netvlies blijven hangen. De WHO waarschuwde voor een pandemie waarvoor nog geen medicijn en vaccin voorhanden was, dus waren we bevreesd om met dat agressieve virus in aanraking te komen. Regeringen schoten in de paniekmodus en probeerden met repressieve maatregelen de besmettingen in te dammen. Hoelang houden we dit vol, hoe groot zijn onze reserves.
De tastbare en onzichtbare vijand
Er heerst angst maar tegelijk neemt de weerstand tegen lockdown en avondklok toe. Mensen lopen op straat en in het park volgens RIVM-instructies met een grote boog om elkaar heen; hoewel Vondelpark? Als we ons keurig gedragen komt het wel goed. Nu zijn we een jaar verder en kunnen we een (tussen)balans opmaken. In boekhoudkundig opzicht alsmede vanuit maatschappelijk belang. Je moet nu eenmaal financieel beleid aanpassen op de maatschappelijke ontwikkelingen. De samenleving verandert snel als de boel op z’n kop wordt gezet door externe factoren die je niet ziet aankomen en niet hebt ingecalculeerd. Om een epidemie te bedwingen zijn miljarden aan investeringen dringend gewenst. Dan wordt schichtig gekeken naar de post “onvoorziene uitgaven.” Niet voor niets is na de Tweede Wereldoorlog de Defensiebegroting flink opgevoerd. Werden miljarden extra uitgegeven om het oorlogstuig te moderniseren en manschappen op te leiden voor een oorlog waarvan je hoopt dat ie nooit komt. De vijand wordt ‘tastbaar’ als de oorlog is verklaard. Virussen zijn onzichtbare vijanden die pas ‘tastbaar’ zijn als ze worden ontdekt bij de eerste slachtoffers.
Investeren in de verdediging
Onvoorspelbare evenementen met een negatieve impact bewegen zich altijd in een cyclus. Zijn onberekenbaar net zoals de enorme schade die ze aanrichten. Oorlogen, natuurrampen, klimaatveranderingen en pandemieën organiseren we niet zelf, ze overkomen ons en zijn ongewenste ‘gasten.’ Om die reden gaan we er geen geld voor vrij maken. Je kunt niet inschatten of er een bedrag van 100 miljard of mogelijk biljoenen mee zijn gemoeid. Je zou toch gek zijn om elk jaar een enorm bedrag weg te zetten voor een onzichtbare vijand. Defensie doet dat overigens wel, ondanks 76 jaar vrede. Ons leger wordt gefinancierd en getraind voor de onzichtbare vijand. Waarom doet het Ministerie van Volksgezondheid(VWS) dat niet? Waar zijn de noodhospitalen en reservisten in de zorg? Het antwoord is eenvoudig, politiek onhaalbaar vanwege een verdubbeling van de zorgpremie. De investering komt ‘vanzelf’ als de oorlog komt die we niet willen. We investeren wel in de verdediging tegen een potentiële vijandige natie maar niet in de bestrijding van een onzichtbare vijand.
Coronacrisis is de WOIII
Uiteraard is een oorlog tussen naties anders dan vechten tegen een onzichtbaar virus. Wat is dan het verschil tussen een gewapend conflict en de strijd tegen een virus? In feite is er weinig verschil. De coronacrisis is een oorlog tegen een onzichtbare vijand met een economische nevenschade die evenveel is als een oorlog tussen verschillende naties. Op wereldschaal vallen veel slachtoffers. De schade is enorm, zowel materieel, financieel en emotioneel. De WOII is 76 jaar geleden. Ter voorkoming van een nieuwe wereldoorlog zijn eendrachtig preventieve maatregelen ingevoerd. Een keur aan supranationale organisaties, zoals de VN, NAVO, EU, enzovoort is opgetuigd om de goede vrede te bewaren. Kost wat maar dan hebben we ook wat. Vrede op aarde(hoewel?). In 2020 is de oorlog tegen Corona gestart, de WOIII. In veel opzichten vergelijkbaar met de WOII, zoals dodelijke slachtoffers, emotionele schade, en overhaast ingevoerde lockdown en avondklok. De tijd is ontregeld. De angst regeert en burgers kijken hoopvol naar hun leiders. Men is bereid een offer te brengen als we daarmee kunnen overleven.
Wie luidt de noodklok
We zijn een jaar verder en kunnen nu een tussenbalans opmaken. Afgeleid van de balansposten zien we een waarderingsgrondslag die bepalend is voor het volgende hoofdstuk. Als ik boekhouder was zou ik bij het opmaken van de tussenbalans de noodklok luiden. Kan dus niet want we hebben al een avondklok. Maar een boekhouder kijkt alleen naar de financiële cijfertjes. Hij is geen medicus met alleen de blik op het virus en de zorg voor de bedden. Hij ziet dat er geen rekening is gehouden met de onvoorziene uitgaven van een epidemie die wereldwijd in de biljoenen loopt. Hij ziet ook dat de WOIII nog niet is gewonnen. Onze boekhouder mist op de begroting een bedrag voor Corona. De oorlog heeft nu een naam en heet Coronacrisis. Je kunt dus een bedrag noteren voor een uitgavenpost die ook is ingeboekt over het verstreken tijdvak. De boekhouder die heeft geleerd om de noodklok te luiden als de jaarrekening ontspoort wordt echter niet gehoord. De avondklok regeert en wie gaat dan nog de klok te luiden. De heldhaftige boekhouder die de avondklok toch negeert wordt pas jaren later gerehabiliteerd. Als duidelijk is dat hij gelijk had met zijn waarschuwing dat een financieel armageddon zou volgen wanneer we de strijd tegen de mondiale schuldenberg opgeven.
De slimme strateeg
Een kredietcrisis van wereldformaat die beleidsmakers niet zagen aankomen omdat ze alleen gefocust waren op de bestrijding van een virus. Niemand kan een strijd op 2 fronten leveren als je slechts de kennis hebt van de eigenschappen van die ene vijand, corona. De andere vijand, de mondiale schuldenberg, zal snel toeslaan. Steeds meer ondernemers willen open om hun nering veilig te stellen. Hun schulden lopen op. Ondernemers en hun werknemers zijn de coronaslachtoffers op het financiële vlak. Ze bleven lang onder de radar, ondergedoken voor corona. In elke oorlog is snel tactisch handelen nodig als een nieuw front opduikt. Nu zijn er twee vijanden in beeld. De schuldenberg en Corona die men vergeten was in te calculeren op de Rijksbegroting. Als huiskameranalist denk ik er het mijne van en vrees ik de aanstaande verkiezingen. Welke partij biedt ons de slimme strateeg in een witte jas en met een boekhouddiploma? Zonder een Robin Hood is deze oorlog reeds verloren.
GW