IMF: ‘Regelgeving moet alomvattend, consistent en gecoördineerd zijn’

Er moet op wereldwijd niveau geharmoniseerde regelgeving komen voor o.a. Bitcoin, zo schreef het Internationaal Monetair Fonds (IMF) recentelijk in haar blog. Deze regelgeving moet alomvattend, consistent en gecoördineerd zijn. Wat betekent dit precies en schuilt hierin mogelijk een gevaar voor Bitcoin?

Internationaal Monetair Fonds (IMF)

Het IMF is een internationaal samenwerkingsverband van 190 landen. Het orgaan zet zich in voor het waarborgen van de monetaire en financiële stabiliteit, vergemakkelijken van internationale handel, bevorderen van werkgelegenheid en duurzame economische groei en terugdringen van armoede over de hele wereld. Een vrij breed takenpakket dus. Nu Bitcoin het financiële stelsel mogelijk ingrijpend gaat veranderen ziet het IMF mogelijke risico’s voor de monetaire en financiële stabiliteit en wijst het op de noodzaak tot geharmoniseerde regels op wereldwijd niveau. Iets waar Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank (ECB), begin van dit jaar ook op hintte. In de onderstaande video van Reuters stelt de president van de ECB dat bitcoin geen valuta is, maar een speculatieve asset. Ook roept ze op tot wereldwijde regelgeving.

Risico’s voor monetaire en financiële stabiliteit

De marktkapitalisatie van Bitcoin tezamen met andere virtuele valuta bedraagt op het moment van schrijven meer dan $2.000 miljard (een miljoen keer een miljoen). Volgens de blogpost van het IMF wijst dit op een aanzienlijke economische waarde van de onderliggende technologische innovaties, zoals de befaamde blockchain. Daarnaast beschrijft het IMF de bitcoinmarkt als een markt waar uiteenlopende waarderingen en volatiliteit normaal zijn geworden.

Het IMF ziet ook operationele en financiële integriteitrisico’s voor bitcoinbeurzen- en wallets. Daarnaast wijst het orgaan op het ontbreken van beleggersbescherming en de gevaren van stablecoins. Denk hierbij aan Tether (USDT) die mogelijk onvoldoende reserves aanhoudt om een 1-op-1 dekking met ‘echte’ Amerikaanse Dollars te garanderen en bovendien weinig openheid van zaken geeft over haar reserves. Ook kan Bitcoin in opkomende markten, zoals El Salvador, ‘cryptoization‘ versnellen. Hiermee doelend op het vervangen van de nationale valuta om daarmee wisselkoersbeperkingen en kapitaalmaatregelen te kunnen omzeilen. Of het IMF hiermee zinspeelt op hyperbitcoinization laten we voor nu in het midden.

Het voorgaande benadrukt de risico’s voor monetaire en financiële instabiliteit, aldus het IMF. Zodoende bestaat er volgens het orgaan ook een noodzaak tot geharmoniseerde regels op wereldwijd niveau.

Alomvattend, consistent en gecoördineerd

Het IMF roept op tot regelgeving wat alomvattend, consistent en gecoördineerd is. De Financial Stability Board (Raad voor Financiële Stabiliteit, FSB), een internationale toezichthouder in de financiële wereld, moet in zijn coördinerende rol een wereldwijd raamwerk met geharmoniseerde regels creëren, aldus het IMF. Het doel moet zijn om een alomvattend en gecoördineerde aanpak te bieden voor het waarborgen van monetaire en financiële stabiliteit wat consistent kan worden toegepast in alle rechtsgebieden. Met dit laatste wordt gedoeld op het voorkomen van regulatory arbitrage. Dit is een welbekende praktijk waar bedrijven profiteren van achterpoortjes in regelgeving om daarmee ongunstige regelgeving te omzeilen.

Gelet op de sector- en grensoverschrijdende karakteristieken van Bitcoin is een nationale benadering van regelgeving weinig effectief. Een voorbeeld hiervan is de vijfde anti-witwasrichtlijn (AMLD5), welke in de verscheidene lidstaten van de Europese Unie verschillend is geïmplementeerd. Ook zijn de kosten voor een registratie voor bitcoinbedrijven bij de betreffende toezichthouders erg uiteenlopend, wat regulatory arbitrage in de hand werkt. Van een gelijk speelveld kan momenteel dan ook niet worden gesproken.

De Financial Action Task Force (FATF), een wereldwijde intergouvermentele waakhond die het witwassen van geld en terrorismefinanciering moet tegengaan, heeft recentelijk haar leidraad voor Virtual Assets Service Providers (VASPs) geüpdatet. Op het gebied van anti-witwasregelgeving wordt dus wel het nodige gedaan. Landen zijn namelijk verplicht de regels, zoals de FATF deze opstelt (o.a. in de leidraad), effectief te implementeren. Maar ook hier zit het gevaar van verschillende implementaties door landen. Bovendien is er geen internationale toezichthouder die toeziet op de ‘juiste’ implementatie. De leidraad probeert implementatieverschillen- en belemmeringen wel enigszins te dekken door relevante voorbeelden te geven en mogelijke oplossingen aan te dragen.

Hoewel de inspanningen van de FATF nuttig zijn, zijn ze niet voldoende gecoördineerd in de richting van een wereldwijd kader voor het waarborgen van monetaire en financiële stabiliteit, aldus het IMF. Daarnaast ontbreekt er nog de nodige bescherming voor beleggers. Dus moet er volgens het IMF op wereldwijd niveau regelgeving komen wat alomvattend, consistent en gecoördineerd is.

Gevaarlijk voor Bitcoin?

‘It is a global distributed database, with additions to the database by consent of the majority’. – Satoshi Nakamoto

Het verbieden van Bitcoin is praktisch haast niet te doen. Het is aannemelijk dat het IMF dit ook inziet. Andere eventuele mogelijkheden zijn het afkondigen van strenge regelgeving voor bitcoinbedrijven of het aanhouden van bitcoin fiscaal gezien onaantrekkelijk maken. Hoewel dit laatste op internationaal niveau lastig is, kan het eerste mogelijkerwijs wel worden bewerkstelligd. Op Europees niveau zien we hier al een eerste aanzet toe: de zogenoemde Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA). In de Verenigde Staten zien we een navenante variant terugkomen in de zogeheten Infrastructure Investment and Jobs Act (IIJA). In een opvolgend artikel zullen we meer aandacht besteden aan MiCA en IIJA en wat dit mogelijk betekent voor Bitcoin. Stay tuned!