Rusland: ‘Je kan ook in bitcoin betalen’ voor olie en gas

Rusland gaat bitcoin mogelijk als betaalmiddel accepteren voor de levering van olie en gas aan ‘vriendelijke landen’, zo gaf de voorzitter van het Energiecomité van de Russische Doema aan tijdens een persconferentie. Hoe realistisch is dat?

Na de Russische invasie in Oekraïne legde het westen sancties op aan Rusland en werden Russische tegoeden bevroren. In reactie liet Poetin weten dat ‘onvriendelijke landen’ voor Russische energie voortaan alleen nog maar in roebels mogen betalen.

Tijdens een persconferentie gaf de voorzitter van het Energiecomité Pavel Zavalny aanvullende toelichting over het stopzetten van betalingen in valuta’s van ‘onvriendelijke landen’. “De vraag rijst, waarom zouden we voor deze valuta moeten handelen? Als de valuta voor ons daarna in feite in snoeppapiertjes verandert”, zei Zavalny.

“Als ze willen kopen laat ze dan betalen in een harde valuta, en dat is voor ons goud, of betaal op een manier die voor ons gemakkelijk is, dat is onze nationale valuta”, lichtte hij toe.

Bitcoin

‘Vriendelijke landen’ krijgen volgens Zavalny meer mogelijkheden. “We stellen al langer voor aan China om voor onze financiële afwikkelingen
in nationale valuta’s over te stappen naar roebels en yuan”, zei hij, “Met Turkije zal het lira’s en roebels zijn.”

Maar betalingen in bitcoin zijn volgens hem ook mogelijk. “De set valuta’s kan verschillen en dat is een normale zaak. Je kan ook handelen met bitcoins”, aldus Zavalny.

“Je kan ook handelen met bitcoins” – Pavel Zavalny, Energiecomité van de Russische Doema

Mogelijke handelspartners

Bitcoinbetalingen zijn waarschijnlijk niet voor ieder land praktisch of wenselijk. Vooral China zal er niet erg happig op zijn. Daar geldt sinds vorig jaar een verbod op bitcoin en bitcoinmining.

Turkije is mogelijk een ander verhaal. Ook daar is men niet heel enthousiast over bitcoin, maar desondanks exporteerde Turkije in 2020 al eens goederen naar Venezuela met behulp van bitcoin.

Venezuela zou dus ook tot de mogelijke bitcoin-handelspartners van Rusland kunnen behoren. Al jaren verkent het de mogelijkheden van cryptovaluta’s en in 2020 toonde het beelden van miningfarm van het Venezolaanse leger. Volgens de laatste berichtgeving zijn er plannen om de handel uit te breiden en heeft Venezuela behalve met Turkije ook met Iran in bitcoin gehandeld.

De Iraanse overheid liet in januari bovendien weten dat het werkte aan infrastructuur voor het bedrijfsleven om internationale handel te drijven met behulp van bitcoin.

Cuba behoort mogelijk ook tot de ‘vriendelijke’ handelspartners van Rusland, aangezien het de sancties van het westen veroordeelde. Cuba reguleerde bitcoin vorig jaar, vermoedelijk deels vanwege de sancties die aan hen zelf zijn opgelegd.

En wellicht ook El Salvador. Daar werd bitcoin vorig jaar als wettig betaalmiddel erkend en sindsdien spant de overheid zich in om de adoptie van bitcoin in het land te versnellen. Als gevolg is de infrastructuur voor bitcoinbetalingen al ver gevorderd. El Salvador sprak zich niet nadrukkelijk uit voor Poetin, maar onthield zich wel tijdens een stemming over het veroordelen van de invasie.

Sancties

Of er daadwerkelijk veel handel met behulp van bitcoin zal plaatsvinden is nog maar de vraag. Onlangs benadrukten de G7, EU en VS namelijk dat de aan Rusland opgelegde sancties niet zomaar met bitcoin zijn te omzeilen. Ook experts leken het daarmee eens.

De aandacht was vooral gericht op de mogelijkheid dat Rusland financiële blokkades ontwijkt door met bitcoin transacties te doen. Vanwege regulering van bitcoinbedrijven en gebrek aan liquiditeit zou dat volgens regeringsleiders en experts onpraktisch zijn voor de bedragen waarmee Rusland handelt.

Voor de mogelijkheid dat Rusland betalingen in bitcoin accepteert was minder aandacht. Toch geldt ook daarbij dat Rusland bij de uiteindelijke conversie van bitcoins naar een andere valuta in principe tegen dezelfde blokkades aanloopt.

Dat veronderstelt echter wel dat Rusland van plan is om de bitcoins om te wisselen. Ze zouden de bitcoins ook kunnen bewaren, zoals ze dat met goud en andere valutareserves ook doen, om ze later weer bij andere handelspartners te besteden. Het is niet duidelijk of de markt zich op dit moment al leent voor een circulaire economie op zo’n grote schaal.

Wellicht kunnen we maar beter hopen van niet – zowel voor het conflict in Oekraïne als voor de reputatie van bitcoin zou het waarschijnlijk geen goede ontwikkeling zijn.

Energie

Rusland is één van de grootste energieleveranciers van de wereld. Het is de op één na grootste producent van gas, met zo’n 17% van de wereldwijde gasproductie. Als olieproducent is Rusland de op twee na grootste, met zo’n 12% van de wereldwijde productie. Ook exporteert Rusland zeer veel kolen.

Hoewel de Verenigde Staten de import energie uit Rusland in de ban heeft gedaan, geldt dat niet voor de EU. De Europese energiemarkt is in grote mate afhankelijk van de import uit Rusland. Zo’n 45% van het gas, bijna de helft van de kolen en één derde van alle olie die in Europese landen wordt verbruikt is afkomstig uit Rusland.

Ook in Oekraïne speelt bitcoin op allerlei manieren een rol. De Oekraïense overheid ontving miljoenen aan bitcoindonaties en kon het direct besteden: “Eenvoudiger en sneller dan SWIFT.”