Waarom de Russische elite sancties niet kan omzeilen met bitcoin

De oorlog in Oekraïne woedt nog altijd hevig, en veel landen hebben inmiddels harde sancties ingevoerd tegen Rusland. Zo wordt het vermogende Russen erg moeilijk gemaakt om zaken te doen, maar crypto zou voor hen een uitkomst kunnen zijn. Toch blijkt dit in de praktijk minder gemakkelijk te werken dan gedacht.

Crypto markt te klein

Dat schrijft Chainalysis. Markten voor cryptocurrencies zijn simpelweg niet liquide genoeg om Russen op grote schaal sancties te laten omzeilen. Kort gezegd betekent het dat de marktwaarde niet hoog genoeg is om transacties met een hoge totale waarde mogelijk te maken.

In de praktijk ligt het iets ingewikkelder, voor grootschalige betalingen moet er dagelijks een groot bedrag kunnen worden verhandeld. Dat betekent dat er veel crypto in één keer te kopen en te verkopen moet zijn op exchanges. De markt voor cryptocurrencies groeit misschien gestaag, maar ze is nog te klein voor grootschalige betalingen. Wat daarbij niet helpt is dat cryptocurrencies van crypto exchanges afgehaald kunnen worden, wat een makkelijk te gebruiken maatstaf is voor liquiditeit. Het percentage dat gewoon beschikbaar is op deze platformen wordt ‘free float’ genoemd.

Zo heeft Bitcoin (BTC) volgens Chainalysis een free float van slechts 127 miljard USD of 14% van de totale supply. Ethereum (ETH) heeft slechts 49 miljard USD (29%) vrij, en voor Tether is dit 120 miljard (60%). Dat is dus 296 miljard USD in totaal. Van dit bedrag wordt verwacht dat het in een jaar verplaatst kan worden. Het is een stuk minder dan de 800 miljard USD aan vermogen van Russische oligarchen.

Daarnaast zouden crypto-prijzen hard dalen zodra de Russische elite zijn kapitaal zou willen wegsluizen via crypto. Bij een verkoop van slechts 1,49 miljard Amerikaanse dollar via maar liefst 19 (grote) exchanges zou de bitcoin prijs al met 10% dalen, volgens Chainalysis. Dat kan een kettingreactie kunnen veroorzaken, waardoor de markt nog minder liquide wordt.

Crypto mixers ook te klein

Daarnaast kunnen Russen niet zomaar crypto verkopen op exchanges. Het moet op een anonieme manier. Dat betekent dat ze mixers nodig hebben, en die hebben een groot volume nodig om te functioneren. Mixers zijn in veel landen illegaal, dus de meeste mensen staan er niet op te springen om ze te gebruiken. Bovendien moet het volume bij mixers het liefst zo gedistribueerd mogelijk zijn. Als de cryptovaluta van een paar vermogende oligarchen het overgrote deel van het volume vormt bij mixers, dan werkt het principe niet meer.

Ook moet worden benadrukt dat veel exchanges tegenwoordig aan strenge know-your-customer (KYC)-eisen moeten voldoen. Zelfs al zouden crypto-exchanges liquide genoeg zijn, dan is de kans groot dat oligarchen geen account aan kunnen maken. Al met al genoeg redenen waarom rijke Russen liever toch geen crypto zouden willen hebben.